Telemark – skok i skręt

[vc_row][vc_column][vc_column_text]

Telemark słów parę

Pradawna technika narciarska, która dała początek współczesnemu narciarstwu, swymi korzeniami sięga XVII wieku i rejonu Telemark /skąd wzięła swoją nazwę/ leżącego  na południu Norwegii.

Za ojca stylu telemarkowego i protoplastę nowych konstrukcji nart oraz wiązań uważany jest Sondre Auverson Norheim , urodzony   10 czerwca 1825 – 09 marca 1897 ) norweski narciarz i pionier nowoczesnej jazdy na nartach. Sondre Norheim uważany jest również za ojca współczesnego narciarstwa .

Dzisiejsze narciarstwo, myślę o carvingu, zawdzięcza w dużej mierze swoją teraźniejszość pomysłom sprzed ponad 150 lat, kiedy to Norheim wykonał pierwsze taliowane narty /84-69-76/ o promieniu skrętu 74,71 m i długości 280 cm. Okazał się on również zdolnym konstruktorem wiązań narciarskich. Zastosowanie wiklinowego oplotu tylnej części buta, przyczyniło do pewniejszego sterowania nartami oraz ustabilizowania sylwetki narciarza podczas jazdy, skoków i biegów.

W roku 1868 Norheim zaprezentował światu po raz pierwszy technikę telemarku na międzynarodowych zawodach narciarskich, które odbyły się w stolicy Norwegii – dawnej Christianii obecnie Oslo. Rok ten uważany jest za rok wprowadzenia Telemarku na arenę światową.

Dzięki tym wydarzeniom technika telemarku jako forma skoku i skrętu dotarła,
w latach następnych, do Europy Środkowej w rejony alpejskie, gdzie starła się z techniką alpejską Mathias^,a Zdarsky^,ego. Wysokogórskie warunki, strome zbocza, dalszy rozwój konstrukcji wiązań narciarskich, spowodowały, że w tych warunkach technika norweska okazała się niestety mniej efektywna niż technika alpejska.

Po latach zapomnienia Telemark powrócił ponownie w latach siedemdziesiątych
XX wieku w Stanach Zjednoczonych, gdzie grupa amerykańskich instruktorów narciarstwa starała się odtworzyć tę piękną, wyrafinowaną technikę narciarską. Inspiracją były stare fotografie i książką Steina Eriksena /mistrza olimpijskiego z roku 1952/ poświęcona technice telemarku.

W roku 1983 Stowarzyszenie Zawodowych Instruktorów Narciarstwa Ameryki wprowadziło ponownie nowoczesny Telemark i metodykę jego nauczania na arenę międzynarodową podczas INTERSKI w Sesto /Włochy/.

Współczesny sprzęt telemarkowy

Zauważalna od kilku lat, zmiana techniki narciarskiej związana bezpośrednio
ze zmianami w konstrukcji sprzętu narciarskiego, stosowaniem nart taliowanych,
nie pozostała bez echa w konstrukcji sprzętu telemarkowego.

Rewolucja narciarska, której jesteśmy świadkami, wzięła bowiem swój początek w rejonie Telemarku.

Na tym przykładzie można pokusić się o stwierdzenie, iż koło historii zatoczyło swój bieg, gdyż zarówno w tamtym okresie jak i w latach współczesnych odkryto niewątpliwe korzyści, jakie płyną z używania nart o „zmiennej geometrii”. W swojej książce „Rewolucja narciarska – carving”, Walter Kuchler, propagator Carvingu stwierdza, że „…Carving rozpoczyna się
w Telemarku i prowadzi do Stenmarka”.

Narty

Współczesne narciarstwo telemarkowe wykorzystuje w pełni całą gamę nart zjazdowych oferowaną przez przemysł narciarski. Tak więc nie ma żadnych różnic pomiędzy tzw. „nartami telemarkowymi” a typowymi nartami zjazdowymi. Do rozpoczęcia przygody
z telemarkiem polecam używać dostępnych nart zjazdowych z segmentu „all round”, które znacznie ułatwiają naukę i przygotują nas, w przyszłości, do jazdy na krawędziach.

Wiązania

Najbardziej, archaiczną częścią sprzętu telemarkowego są niewątpliwie wiązania. Jest to spowodowane poprzez sam mechanizm związany możliwością uniesienia tylnej części buta narciarskiego nad nartę, co przypomina norweskie pierwowzory. A reszta konstrukcji jest już zupełnie nowoczesna.

Obecnie dominują trzy główne systemy wiązań:

1. system 75 mm – Norm
2. system NTN – New Telemark Norm
3. system TTS – Telemark Tech System

różnicując tym samym sposób mocowania buta oraz jego konstrukcję.

Nowoczesne wiązania telemarkowe wyposażone są w systemy bezpiecznikowe. Wśród znanych modeli wiązań bezpiecznikowych wymienić należy wiązania firmy 7 –TM. Na rynku są dostępne, od kilku sezonów, swoiste „hybrydy” tj. wiązania dwu funkcyjne łączące możliwości wiązań ski tourowych (podejściowych) jak i zjazdowych  (telemarkowych).

Najbardziej znanymi na świecie firmami produkującymi wiązania telemarkowe są: ROTTEFELLA, 7-TM, 22 DESIGN, BLACK DIAMOND, G3, VOILE.

Płyty podwyższające

 Stosowanie nart taliowanych do uprawiania Telemarku pozwala zaawansowanym narciarzom wykonywać „głębokie”, carvingowe (cięte), skręty na krawędziach nart. Płyty podwyższające, montowane  pod wiązania, umożliwiają zwiększone zakrawędziowanie nart.
Używane są płyty o wysokościach od 15 do 45 mm. Najbardziej popularnymi są liftery
o wysokości 20mm.

Buty telemarkowe

Wyróżniamy kilka systemów butów telemarkowych:

– tradycyjne

– systemu NTN

– systemu TLT

– Back Country

wśród których można znaleźć:

– skórzane

– skórzano-plastikowe

– z tworzyw sztucznych.

Do głównych producentów  należą firmy BLACK DIAMOND, CRISPI, SCARPA. Producenci oferują znaczną różnorodność modeli. Dla początkujących „telemarkerów” polecałbym miękkie buty plastikowe o flexie do 90.

Kije narciarskie

W telemarku używa się popularnych kijów zjazdowych o długościach o ok. 10 cm krótszych od kijów tradycyjnych. W telemarku sportowym zawodnicy stosują kije biegowe.

Polskie Centrum Telemarku  – Słotwiny Arena w Krynicy

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]